Corona brengt helft jongeren in financiële problemen

De coronacrisis zorgt voor financiële problemen bij heel wat Belgische gezinnen. Niet enkel de ouders ondervinden daarvan de gevolgen, ook hun (jongvolwassen) kinderen.

Uit een bevraging van Febelfin in samenwerking met Indiville blijkt dat jongeren enerzijds:

• op verschillende manieren de impact van corona voelen op hun eigen leven en financiën: annulatie studentenjob, daling zakgeld, tijdelijke werkloosheid,... 45% van de jongeren kent hierdoor financiële problemen; 
• zich zorgen maken over de financiële toestand van anderen, en dan vooral van hun ouders. Ongeveer een derde denkt dat zijn of haar ouders financieel getroffen is door de coronacrisis. Eenzelfde aantal zegt dat de financiële steun van de ouders wegvalt. 1 op 8 geeft zelfs aan zijn of haar ouders zelf te moeten ondersteunen;

Anderzijds:

• niet allemaal even zwaar getroffen worden door de crisis. 52% van de jongeren kan vandaag genoeg sparen. 36% spaart zelfs meer dan voor de crisis. Een kwart van de jongeren die vandaag belegt, startte daarmee tijdens de crisis.

De bevraging toont ook aan dat jongeren:

• anders omgaan met geld tijdens de coronacrisis. Contactloos betalen zit de laatste weken in de lift. Cashgebruik mindert sterk;
• weinig weten over geld en dat zelf beseffen. Slechts 27% geeft zichzelf een hoge score als het gaat over financiële kennis. Bij 24% is dat dan weer een ronduit slechte score. Vooral over lenen, verzekeren, pensioensparen en belastingen weten jongeren weinig. Dit gebrek aan financiële kennis gaat samen met een lage mate aan financiële betrokkenheid. Slechts 42% van de jongeren voelt zich betrokken bij zijn of haar geldzaken. Vooral bij wie financiële problemen kent, is de betrokkenheid laag;
  • 31% van de jongeren met financiële problemen is betrokken met geldzaken;
  • bij jongeren zonder financiële problemen stijgt dit naar 51%;
• zowel een goede financiële kennis als een hoge betrokkenheid leiden vaak tot minder geldzorgen en financiële problemen. Financiële kennis blijkt dan ook de sleutel om beter opgewassen te zijn tegen financiële tegenslagen, vandaag en later.

De coronacrisis zorgt bij veel Belgische gezinnen voor financiële problemen. Niet alleen ouders maken zich hierover heel wat zorgen, ook jongeren voelen sterk de impact van corona op hun geldzaken. Via een studie in samenwerking met het onderzoeksbureau Indiville bij een duizendtal jongeren tussen 16 en 30 jaar legt Febelfin bloot in welke mate de coronacrisis gevolgen heeft voor het financiële leven van de Belgische jeugd.

n = 1005, afname onderzoek in periode 29 april – 8 mei, 16-30 jarigen, representatief staal voor België.

Zo’n 45% van de Belgische jongeren heeft financiële problemen door de coronacrisis. Bij 13% zijn dat zelfs zware financiële problemen. Hiervoor zijn verschillende redenen (afhankelijk van de leeftijd van de bevraagde jongeren), zoals o.a.:

• 41% zag zijn / haar studentenjob geannuleerd
• 6% is tijdelijk werkloos
• 16% krijgt (ongeveer 50 euro) minder zakgeld van de ouders
• 12% moet zijn of haar eigen ouders financieel ondersteunen

Dit toont aan dat de coronacrisis zowel rechtstreeks als onrechtstreeks een impact heeft op de financiën van jongeren.

35% van de jongeren denkt dat de coronacrisis financiële gevolgen heeft voor zijn/ haar ouders. En dat heeft ook impact op de mate waarin ouders hun kinderen financieel kunnen ondersteunen. Zo’n 22% geeft aan dat zijn of haar ouders de middelen daartoe niet hebben. Dit percentage stijgt met de leeftijd en dus de mate waarin de jongeren op eigen benen staan (en waarschijnlijk ook meer kosten hebben). Bij jongeren tussen 26 en 30 jaar heeft maar liefst 34% van de ouders de middelen niet om financieel bij te springen.

De financiële problemen die sommige jongeren momenteel hebben, vertalen zich ook in hun spaargedrag. 48% vindt van zichzelf dat hij of zij niet voldoende kan sparen. 15% kan helemaal niets opzijzetten; 5% daarvan moet zijn of haar spaargeld zelfs gebruiken om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen.

Dit zorgt er ook voor dat heel wat jongeren piekeren over hun financiële situatie. Algemeen doet 39% van alle jongeren dat wel eens, maar bij wie de impact van de coronacrisis voelt, stijgt dat percentage naar 56%. Zowel de eigen situatie als die van de ouders zijn een bron van kopzorgen.

De coronacrisis slaat niet bij alle jongeren even hard toe. 85% kan vandaag nog steeds geld opzij zetten als appeltje voor de dorst. 52% onder hen vindt dat ze daarmee voldoende kunnen sparen. 36% spaart zelfs meer dan voor de crisis.

23% van de jongeren belegt dan weer zijn of haar geld. Een kwart hiervan is daarmee zelfs gestart tijdens de uitbraak van het coronavirus.

Om de verspreiding van het coronavirus in te dijken, vragen handelaars en banken de laatste weken om zo veel mogelijk digitaal te betalen. Betalen met de kaart en de smartphone is dan ook een uiterst veilige en hygiënische manier om aankopen af te rekenen, en al helemaal als het contactloos gebeurt.

We merken dat de Belg zijn / haar betaalgedrag hierop heeft afgestemd en ook de jongeren volgen massaal. De grote meerderheid onder hen betaalt digitaal. 52% van de jongeren betaalt bovendien contactloos. Slechts 22% betaalt het vaakst met cash geld.

Jongeren weten weinig over hun geldzaken. Slechts 27% geeft zichzelf een hoge score als het gaat over financiële kennis (8, 9 of 10/10). Bij 24% is dat dan weer een ronduit slechte score, gaande van 0 tot 5/10. Vooral over lenen, verzekeren, pensioensparen en belastingen weten jongeren weinig.

47% onder hen weet ook niet hoe aan budgetbeheer te doen en 74% weet niet dat banken spaargeld omzet in kredieten, bleek al uit een vroeger onderzoek van Febelfin en Indiville.

Dit gebrek aan financiële kennis gaat samen met een lage mate aan financiële betrokkenheid. Slechts bij 42% is dat het geval. Zeker bij wie financiële problemen heeft, zakt de betrokkenheid naar een dieptepunt (31%). Wie geen financiële problemen heeft, is vaker betrokken (51%).

In dezelfde lijn: 47% van de jongeren haat het om met zijn of haar geldzaken bezig te zijn. Bij wie geen financiële problemen heeft, is dat slechts 37% maar bij jongeren met financiële zorgen stijgt dat naar 59%.

Er blijkt dan ook een sterke correlatie te bestaan tussen financiële kennis, betrokkenheid en  geldproblemen: wie minder goed op de hoogte is van zijn / haar financiële zaken houdt zich minder graag bezig met geldkwesties én heeft vaker geldproblemen. Op die manier komt een vicieuze cirkel tot stand.

Uiteraard betekent dit niet dat goed op de hoogte zijn van je financiën en je geld goed beheren automatisch betekent dat je geen financiële problemen hebt. Wie bv. een heel laag inkomen heeft, loopt meer risico op financiële zorgen. Maar omgekeerd verhoogt weinig geldkennis en betrokkenheid  de kans op financiële problemen.

Financiële kennis is dan ook cruciaal. Een jongere die goed op de hoogte is van zijn of haar geldzaken en zich betrokken voelt, zal minder geldzorgen hebben en zich gelukkiger voelen. Samen met verschillende andere instanties op het terrein zet Febelfin hierop verschillende manieren op in.

Op haar website belicht Febelfin verschillende aspecten van het dagelijkse, financiële leven: betalen, sparen en beleggen, lenen en wonen, veiligheid, duurzaamheid en maatschappij. Filmpjes over digitaal betalen (contactloos, met QR code, …) of tips om niet in de val van vriendschapsfraude te trappen zijn maar enkele van de zaken die je daar vindt.

Ook via verschillende andere online platformen geeft ze heel wat praktische financiële kennis mee. Op www.beschermjezelfonline.be vindt iedereen heel wat tips en tricks op zichzelf tegen phishing te beschermen, op www.febelfin.be/digitaalbankieren gaat dan weer aandacht naar hoe je makkelijk kunt starten met digitaal bankieren. De focus ligt daar vooral op mobiel bankieren, wat jongeren zeker zal aanspreken.

De website van Wikifin, het programma financiële educatie van de FSMA, zet ook sterk in op financiële kennis. Iedereen kan er terecht voor info op maat volgens de verschillende levensfases: studeren, werken, wonen, …

Bovendien heeft Wikifin met Wikifin School een volledig en divers educatief aanbod waarmee ze deze verschillende thema’s tot op de schoolbanken brengt.