Malware: wat is het?

Malware is een verzamelnaam voor verschillende soorten kwaadaardige en schadelijke software. Ongevraagd en onopgemerkt slaagt die erin zich op je computer te installeren.

Malware beïnvloedt het normale gebruik van je toepassingen op je computer of smartphone. Bv:

• Bij het surfen naar de website van je bank word je ongemerkt doorgelinkt naar een namaakwebsite.
• Tijdens het internetbankieren springt een pop-up open waarbij onverwacht wordt gevraagd om bepaalde codes in de voeren, te herhalen en/of elektronisch te ondertekenen. Deze vraag komt vaak onder het mom van een extra beveiligingscontrole of een speciale verrichting met dringend karakter. Opgepast; dit is fake!  

Malware steelt informatie.

Terwijl je op het internet surft, scant spyware de bestanden op je vaste schijf, wijzigt het je beginpagina, … door al je handelingen en bestanden te scannen, kan het je vertrouwelijke gegevens lezen en deze doorsturen naar fraudeurs. Zij gebruiken dan je gegevens om je spam te sturen, ze door te verkopen of (betaal)transacties in je naam uit te voeren.

Malware gijzelt je bestanden.

Via ransomware of gijzelsoftware worden je pc-of smartphonebestanden vergrendeld. Nadien word je gecontacteerd om ‘losgeld’ te betalen.

Malware zit vaak verstopt in gratis software of shareware die je van het internet downloadt.

Dit kan er als volgt uitzien:

• Op een website krijg je een pop-up die vermeldt dat er een virus op je computer of smartphone is aangetroffen. Je mag voor een gratis proefperiode een virusscanner installeren of online een scan uitvoeren van je pc of smartphone. Fake news! Grote kans dat hier malware in verstopt zit.
• Je krijgt een (fake) e-mail die van je bank lijkt te zijn. Er is een beveiligingslek in het internetbankieren en je kan dit oplossen door een bijgevoegde update te installeren.
• Je bekijkt een filmpje op het internet. Om dat af te spelen moet je een speciale plug-in installeren. Opnieuw: opgelet. Zeker dat het geen malware is?
• Je krijgt een e-mail met een fantastische en hoogstwaarschijnlijke fake aanbieding. Als je deze opent, raakt je computer of smartphone besmet met malware.

Het kan ook via sociale media (zoals Facebook Messenger). Zo krijg je een vals bericht van een bekende of vriend met hierin een link naar YouTube. Klik je op de link, dan kom je opnieuw in aanraking met malware.

Ook gaan er malware e-mail rond van fraudeurs die zich voordoen als Bpost medewerkers. Je krijgt dan een fake e-mail van een onbekend domein met het bericht ‘pakje verkeerd geleverd’. De e-mail bevat een link die verwijst naar een website met een foto van een postbode. Deze mails zijn in niet afkomstig van bpost. Bpost gebruikt zelf enkel het domein @mailbpost.be of @bpost.be. 

Natuurlijk bevat niet elke download, e-mail of plug-in malware, maar het is wel zo dat je meest in contact komt met malware via bestanden op het internet.

Open dan je browser en kijk na of er recent een plug-in werd geïnstalleerd of een bestand werd gedownload dat je niet kent.

Een malware plug-in

Is dat het geval, verwijder de plug-in dan meteen.

Kijk ook na of je niet bij onbekende apparaten bent aangemeld. Zie je bij beveiliging en aanmelding andere apparaten staan die je niet kent, klik dan op de drie verticale puntjes en kies afmelden.

Een malware bestand

Als je het bestand niet hebt uitgevoerd, is er geen probleem. Heb je het bestand toch uitgevoerd, verbreek dan zo snel mogelijk het contact met je netwerk. Koppel ook externe informatiedragers zoals USB-sleutels en externe harde schijven los en neem contact op met je ICT ondersteunende dienst.

Een malware bestand via Facebook of sociale media

• Controleer op de site of in de app zelf of daar geen vreemde plug-in werd geïnstalleerd: ga naar instellingen > apps en websites om de ongewenste plug-in te verwijderen
• Wijzig meteen je wachtwoord voor Facebook (via Instellingen >beveiliging en aanmelding) en voor alles accounts waarvoor je hetzelfde wachtwoord gebruikt. Om je accounts te beschermen gebruik je best voor elk account een verschillend, sterk wachtwoord.